Przyszłość edukacji. Scenariusze 2046

Z jakimi wyzwaniami będzie się mierzyć edukacja w przyszłości? Na to pytanie staramy się odpowiedzieć w najnowszym raporcie „Przyszłość edukacji. Scenariusze 2046”, który powstał we współpracy z Collegium Da Vinci.

Dlaczego konieczne są zmiany?

Obecne systemy edukacyjne stoją przed wielkim wyzwaniem: jak przygotować uczniów i studentów na nieznaną przyszłość. Żyjemy w czasach, które charakteryzują się najbardziej dynamicznymi zmianami w historii ludzkości.

Szacuje się, że blisko 70% dzieci, które obecnie uczą się w szkole podstawowej, będzie pracowało w zawodach, które jeszcze nie istnieją.

Najważniejsze czynniki mające wpływ na przyszłość edukacji

Eksperci oraz specjaliści biorący udział w badaniach, przeprowadzonych na potrzeby tego raportu uznali, że wśród zmian społecznych, środowiskowych, ekonomicznych, regulacyjno-prawnych i technologicznych, to te ostatnie są najważniejsze dla kształtu edukacji w przyszłości.

Dotyczy to zwłaszcza robotyzacji i automatyzacji, „tsunami technologicznego” (czyli konieczność nieustannego dostosowywania się do nowych cyfrowych narzędzi) oraz algorytmizacji życia i pracy. Istotne mogą być także pojawiające się innowacje, w tym np. interfejs mózg–komputer, tzw. BCI (ang. brain computer interface) 7, które nadadzą edukacji zupełnie nowy wymiar. Dzięki tego rodzaju rozwiązaniom, podłączając się do zewnętrznego urządzenia, będziemy w stanie przetransferować wiedzę prosto z sieci do swojego mózgu.

Ranking bazuje na wynikach badania ankietowego, w którym eksperci i przedstawiciele Future Adopters wskazywali, na ile dany czynnik będzie miał decydujące wpływ dla przyszłości edukacji. Wśród czynników znalazły się m.in.: brain computer interface, kultura nanosekundy, klimatocentryzm, tsunami technologiczne.

Czym jest hiperpersonalizowana edukacja?

Zespół infuture.institute, we współpracy z Collegium Da Vinci przygotował cztery scenariusze przyszłości edukacji, czyli: hiperspersonalizowana edukacja, stechnologizowany humanizm, reaktywna adaptacja, inkluzywna innowacyjność.

Scenariusze przyszłości pomagają unikać myślenia tylko o pożądanej przyszłości. Ich celem jest prezentowanie różnych wariantów. Możliwa jest zatem zarówno przyszłość, której chcemy, ale i ta, której się obawiamy. Obszar edukacji, aby przygotować się do przyszłych zmian, również powinien zacząć kreować różne opcje przyszłość. Warto podkreślić, że scenariusze to nie precyzyjna prognoza. Mają one być przede wszystkim punktem wyjścia do dalszych dyskusji i rozważań dotyczących przyszłości edukacji i prowokować do działań już dziś.

Bazą do opracowania poszczególnych scenariuszy była analiza danych zastanych, wyzwań, czynników zmian oraz wizji rozwoju „elementów” składających się na edukację. Scenariusze bazują na jakościowej, wieloczynnikowej analizie, co pozwala na holistyczne przyjrzenie się przyszłej rzeczywistości.

Na każdy ze scenariuszy składa się:

• identyfikacja i analiza grupy czynników zmian, które mają znaczący wpływ na daną, przyszłą rzeczywistość;
• macierz reakcji pokazująca, jak odnosić się do poszczególnych czynników;
• opis szerszego kontekstu otoczenia, w którym dzieje się dany scenariusz
• wskazówki, co do tego, jakie cele przyświecają edukacji, kim jest osoba nauczająca i ucząca się, jak wygląda infrastruktura;
• opis szans i zagrożeń, jakie niesie za sobą dana „przyszła rzeczywistość”;
• ważne pytania, jakie powinniśmy sobie zadać już dzisiaj;

• oraz opinia eksperta.

Metodologia

Zaplanowany kilkumiesięczny proces badawczy, składający się z kilku poniżej opisanych etapów, miał na celu wypracowanie scenariuszy przyszłości dla edukacji w perspektywie najbliższych 25 lat. Warto podkreślić, iż scenariusze przyszłości to wizje przyszłych możliwości oraz dróg rozwoju. Przedstawiają w sposób holistyczny i systematyczny różne przyszłe uwarunkowania. Rozszerzają perspektywę postrzegania tego, co przed nami. Pozwalają lepiej przygotować się na wyzwania, precyzyjniej projektować rozwiązania jutra oraz wspierają w procesie planowania i podejmowania decyzji. Nie są dokładną prognozą tego, co przed nami. Mają być raczej punktem wyjścia do dalszych dyskusji i rozważań dotyczących przyszłości edukacji i prowokować do działań – już dziś.