Unending Employee

ONZ szacuje, że na całym świecie liczba osób w wieku powyżej 60 lat wzrośnie ponad dwukrotnie do 2050 roku i ponad trzykrotnie do końca tego stulecia. W samej Europie w 2050 roku co trzeci mieszkaniec będzie miał powyżej 60 lat (wzrost z 24% obecnie). Wydłużenie życia nie wynika jednak ze zmian ewolucyjnych a społeczno-technologicznych. Dzięki poprawie jakości życia, medycynie i edukacji sukcesywnie wydłużamy czas swojego życia, a w konsekwencji naszej pracy.

W 2013 roku Google (dziś Alphabet) powołał do życia firmę Calico, która pracuje nad powstrzymaniem procesu starzenia. Pod koniec 2014 roku firma połączyła siły z gigantem farmaceutycznym AbbVie, a w ramach tego sojuszu każdy z partnerów zadeklarował przeznaczenie 750 mln dolarów na badania związane z m.in. wynalezieniem lekarstwa na raka i Alzheimera. Eksperymentalne terapie genowe mające na celu zatrzymanie procesu starzenia ludzkiego organizmu prowadzi także amerykańska firma Bioviva.

Oprócz walki ze starzeniem czy wydłużanie ludzkiego życia obserwujemy aktualnie bardzo intensywny rozwój technologii HET (ang. human enhancement technologies), do których należą m.in. takie rozwiązania jak implanty bioniczne, terapie genowe, smart drugs. Pozwalają one człowiekowi pokonywać jego własne ograniczenia – zarówno fizyczne (lepiej słyszeć, widzieć, chodzić etc.), jak i psychiczne (poprawiają pamięć, koncentrację, sprawność intelektualną etc.). Choć obszar ten jest wciąż bardzo kontrowersyjny – bo związany z kwestiami prawnymi, społecznymi i etycznymi – można założyć, że starzejące się społeczeństwo będzie po tego typu technologie sięgać, by zachować sprawność do późnego wieku.

W związku z wydłużaniem życia i coraz mniejszą liczbą urodzeń, będzie się wydłużał okres pracy. Większość krajów europejskich, w tym m.in. Belgia, Niemcy, Dania, Grecja, Czechy, Włochy, Hiszpania, podjęła w ostatnich latach decyzję o podwyższeniu wieku emerytalnego zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a część z nich planuje podwyższać go jeszcze bardziej (nawet do 72 lat) w kolejnych dekadach.

Zmiany te będą zmuszały osoby starsze, do wkładania coraz większego wysiłku, w rozwój fizyczny i intelektualny. Już dziś pojawia się także zjawisko lifelong learning, czyli potrzeby dokształcania się przez całe życie. Praca do późnej starości spowoduje, że aby utrzymać się na rynku pracy, będziemy musieli wielokrotnie przebranżawiać się i zmieniać zawody.

Przy scenariuszu, w którym ludzie pracują do późnej starości, wyzwaniem dla działów HR będzie organizacja czasu i sposobu pracy – niewątpliwie inna będzie energia i zaangażowanie w pracę 20-latka i 70-latka pracujących wspólnie, nawet przy założeniu, że 70-latek będzie sprawny i energiczny. Zresztą już dziś dla pracodawców ogromnym wyzwaniem jest połączenie oczekiwań i stosunku różnych grup wiekowych wobec pracy.