Wpływ trendów na Cele Zrównoważonego Rozwoju

Od dwóch lat świat nie dokonuje żadnego postępu w obszarze realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, choć wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że postęp wciąż jest możliwy. Dzięki precyzyjnej diagnozie można skupić się na najistotniejszych problemach i w konsekwencji sprawić, by nasz świat stał się lepszym miejscem do życia. Jakie trendy maja największy negatywny i pozytywny wpływ na realizację celów zrównoważonego rozwoju? Jaka zmiana jest potrzebna, aby zrealizować cele określone w ramach Agendy 2030? Odpowiedzi znajdziecie w raporcie.

Granice wzrostu, a Agenda 2030

W latach siedemdziesiątych XX wieku Klub Rzymski opublikował głośny raport Granice wzrostu, który jednoznacznie wskazywał, że nieograniczony wzrost (gospodarczy, populacji, zużycia zasobów etc.) w systemie o ograniczonych zasobach (Ziemia) jest niemożliwy do zrealizowania; że prędzej czy później taki model funkcjonowania będzie musiał się załamać.

Naukowcy przedstawili symulacje pesymistycznych scenariuszy, jakie mogą się wydarzyć, jeśli żadne kroki przeciwdziałające załamaniu systemu nie zostaną podjęte, a lata 2000-2020 nazwali wprost epoką możliwych katastrof. Choć główna rekomendacja wynikająca z raportu, tj. ograniczenie wzrostu, nie została ani przyjęta, ani zrealizowana, raport ten zapoczątkował działania w obszarze szeroko rozumianego zrównoważonego rozwoju. Świat zrozumiał również, że wyzwania, przed którymi stanął (zmiany klimatyczne, utrata bioróżnorodności, zanieczyszczenie środowiska, kryzys energetyczny, kryzys żywnościowy, niepokoje społeczne, nierówności), są na tyle duże, że nie mogą być już realizowane samodzielnie, wewnątrz poszczególnych krajów, ale konieczna jest bliska współpraca pomiędzy państwami.

Agenda 2030 ustalona w 2015 roku w Nowym Jorku przez 193 kraje członkowskie ONZ jest strategią dla świata, która bierze wszystkie te kwestie pod uwagę. Agenda 2030 wyznacza siedemnaście celów, a w ich ramach 169 zadań, których realizacja ma pozwolić na to, by świat stał się lepszym miejscem do życia dla wszystkich. Niestety, do końca wykonania planu zostało osiem lat, a świat nie osiąga wyraźnych postępów w obszarze ustalonych priorytetów. Dodatkowo kwestie, które w dużej części udało się wyeliminować (skrajne ubóstwo, głód), na skutek pandemii COVID-19 oraz wojny na Ukrainie znów wykazują trend spadkowy.

Metodologia

Jako główne narzędzie do oceny wpływu trendów na cele zrównoważonego rozwoju wykorzystana została asymetryczna macierz relacji. Umożliwia ona bowiem porównywanie zależności między dwoma różnymi obszarami – 54 trendami z mapy trendów 2022 (por. załącznik 1 i 2) oraz 17 celami zrównoważonego rozwoju.

Dodatkowo, ze względu na ogromną liczbę zależności (łącznie 918) wprowadzony został dodatkowy poziom analizy – trendy zostały przypisane do siedmiu megatrendów (świat lustrzany, biologia technocentryczna, transformacja klimatyczna, deglobalizacja, utrata spójności społecznej, kryzysy zdrowotne, zmiany demograficzne), a cele zrównoważonego rozwoju do ośmiu obszarów (godność, jakość życia, różnorodność biologiczna, czyste środowisko, odpowiedzialna konsumpcja i produkcja, wzrost gospodarczy, pokój, partnerstwa).

Pozwoliło to analizować dane na co najmniej dwóch wymiarach: szczegółowym – wpływ konkretnego trendu na konkretny cel oraz ogólnym – wpływ megatrendu na dany obszar.

Mapa cieplna

Najważniejszą częścią przeprowadzonej analizy jest mapa cieplna wpływu poszczególnych trendów na
cele zrównoważonego rozwoju.

Mapa pokazuje, jak każdy z trendów wpływa na każdy cel zrównoważonego rozwoju. Im bardziej mapa świeci się na czerwono, tym bardziej trend negatywnie wpływa na realizację celu (spowalnia lub uniemożliwia jego wykonanie o czasie). Im bardziej mapa świeci się na zielono, tym pozytywniej dany trend wpływa na realizację celu (przyspiesza lub umożliwia jego wykonanie o czasie).

Raport został zrealizowany, w ramach Kampanii 17 Celów, we współpracy z CSR Consulting.