5G w ujęciu społecznym

5G to kolejny, naturalny etap ewolucji technologii mobilnej, ma jednak rewolucyjne znaczenie w wymiarze społecznym. Z naszego raportu wynika, że 84% Polaków zna definicję 5G, ale namacalność tej technologii jest niewielka.

Cel, który wyznaczyliśmy

Jakie skutki przyniesie wdrożenie tej technologii? Co 5G ma szansę zmienić w przyszłości? Co na temat 5G sądzą Polacy, jak ją rozumieją i jakie mają wobec niej oczekiwania? Czym jest cyfrowy humanizm?

Głównym celem niniejszego raportu jest przedstawienie społecznych aspektów wdrażania technologii 5G oraz tego, w jaki sposób postrzegają ją konsumenci. Przyświecać temu będą trzy główne założenia: idea cyfrowego humanizmu, pojęcie zsynchronizowanej rzeczywistości oraz funkcjonowanie technologii 5G jako czynnika stymulującego rozwój obszarów ludzkiego życia.

Cyfrowy humanizm

Pojęciem, które nadaje temu raportowi wymiar nadrzędny, jest cyfrowy humanizm (ang. digital humanism). Oznacza ono umieszczanie w centrum technologii i postępu technologicznego – człowieka. Cyfrowy humanizm może być także realizowany w ramach trendu make tech human, który zakłada, że technologia ma służyć ludziom i zaczyna być przez nich traktowana jako narzędzie. Zostaje wykorzystywana przede wszystkim po to, by ułatwiać ich życie, pomagać rozwiązywać konkretne problemy czy zapewniać bezpieczeństwo. Ten aspekt podkreślają zarówno eksperci, jak i uczestnicy badań jakościowych.

W społecznym ujęciu cyfrowy humanizm, podobnie jak np. human-centered design (projektowanie skoncentrowane na człowieku), musi podążać za potrzebami ludzi, a nie generować rozwiązania jako takie. Obecnie wiele rozwiązań projektowanych przez firmy technologiczne oraz start-upy powstaje niekoniecznie w odpowiedzi na potrzeby użytkowników, a raczej w poszukiwaniu problemu. Tym samym cykl projektowania rozwiązań zostaje najpierw zachwiany, a ostatecznie odwrócony. Wynikać to może z faktu, że technologia rozwija się szybciej niż potrzeby ludzi. To także ten fakt może wpływać na wzrost dezinformacji konsumentów względem technologii 5G.

Zsynchronizowana rzeczywistość

Pojęcie zsynchronizowanej rzeczywistości (termin stworzony przez prof. Mischę Dohlera, wykładowcę na King’s College w Londynie) zakłada, że niska latencja, z którą mamy do czynienia w wypadku wdrożenia technologii 5G, zapewnia percepcję natychmiastowości, pozwalając tym samym na znacznie bardziej immersyjne wrażenia. Według prof. Dohlera brak latencji (opóźnień) to najbardziej przełomowy i innowacyjny aspekt technologii 5G. W kontekście 5G pojęcie zsynchronizowanej rzeczywistości nawiązuje do natychmiastowości, która umożliwia wzmocnienie doznań i doświadczeń, a dzięki temu także optymalizację procesów w wielu obszarach ludzkiego życia.

Zsynchronizowana rzeczywistość bezpośrednio przekłada się na sposób doświadczania świata cyfrowego. Należy jednak pamiętać o szeregu wyzwań, które się z tym wiążą cyberbezpieczeństwem, kwestią prywatności danych czy dbaniem o transparentność.

5G jako czynnik stymulujący rozwój

5G to kolejny, naturalny etap ewolucji technologii mobilnej, ma jednak rewolucyjne znaczenie w wymiarze społecznym (niska latencja, duża przepustowość), dlatego w niniejszym raporcie technologia ta określona jest jako czynnik stymulujący rozwój obszarów ludzkiego życia, mający jednocześnie ogromny wpływ na usprawnienie i funkcjonowanie społeczeństw. Oczywiste jest, że w każdą nową technologię oraz zmiany spowodowane jej wdrożeniem wpisane są obawy i lęki konsumentów. Często wynikają one z chaosu informacyjnego, który do nich dociera.

Obawy te są uzasadnione – każda nowa technologia niesie za sobą zarówno korzyści, jak i problemy. To, czego brakuje konsumentom (biorąc pod uwagę fakt, że technologie rozwijają się szybciej niż ludzkie potrzeby), to edukacja w zakresie nowych technologii i ich wpływu na codzienne funkcjonowanie ludzi. Najlepszą metodą na oswojenie lęków jest więc zapewnienie transparentnych i zweryfikowanych treści dotyczących technologii oraz włączenie ludzi w proces decyzyjny dotyczący jej wdrażania.

Jak badaliśmy?

Raport składa się z pięciu części. Wywiady pogłębione z konsumentami z różnych grup wiekowych (seniorzy, dorośli, nastolatki oraz dzieci), których celem było sprawdzenie, czym dla użytkowników są technologie (w tym także 5G) oraz jak wpisują się one w ich codzienne życie.

W ramach pracy nad projektem dotyczącym technologii 5G w ujęciu społecznym infuture.institute przeprowadziło analizę historycznych sygnałów zmian (pogłębioną analizę zastanych danych, raportów, artykułów oraz innych źródeł dotyczących technologii mobilnej piątej generacji) oraz badania ilościowe i jakościowe (w tym wywiady eksperckie). Ich celem było zweryfikowanie zastanej wiedzy i uzyskanie eksperckiego komentarza w tematyce 5G. Wśród ekspertów nich znaleźli się:

• prof. Karen Cham – projektantka transformacji cyfrowej zorientowanej na człowieka,
• prof. Mischa Dohler – profesor zajmujący się bezprzewodową komunikacją na King’s College w Londynie,
• dr Rafael Grossmann – chirurg, futurolog w obszarze medycyny,
• David Witkowski – doradca i strateg w dziedzinie komunikacji bezprzewodowej,
• Maria Janczar – dyrektor strategii korporacyjnej i badań rynkowych, Orange Polska,
• Łukasz Krzeski – kierownik zespołu promocji i public relations, Plus.

Badanie ilościowe na reprezentatywnej grupie Polaków badające rozumienie technologii 5G przez polskich konsumentów. Warsztaty kreatywne z konsumentami (grupą interesującą się nowymi technologiami), których celem było poznanie nastawienia grupy do technologii 5G oraz zebranie opinii o postrzeganiu przyszłości rozwoju poszczególnych obszarów życia za sprawą tej technologii.

Executive Summary

• 5G to kolejny, naturalny etap ewolucji technologii mobilnej, ma jednak rewolucyjne znaczenie w wymiarze społecznym niska latencja, duża przepustowość. W niniejszym raporcie 5G traktowane jest jako czynnik stymulujący rozwój wielu obszarów ludzkiego życia, mając jednocześnie ogromny wpływ na usprawnienie funkcjonowania społeczeństw. Raport skupia się na społecznym ujęciu 5G i zmianach, które może ono wnieść w życie konsumentów.

• W raporcie poruszone zostają trzy nadrzędne idee/ założenia, które pozwalają spojrzeć na technologię 5G w ujęciu społecznym, tworząc pewnego rodzaju soczewkę. Są to: idea cyfrowego humanizmu, pojęcie zsynchronizowanej rzeczywistości oraz teza, że 5G umożliwia rozwój obszarów ludzkiego życia.

• Bazując na badaniach jakościowych i ilościowych oraz na analizie historycznych sygnałów zmian, infuture.institute wyodrębniło sześć obszarów, na które technologia mobilna piątej generacji będzie miała największy wpływ. Są to: edukacja, przemysł, rozrywka, medycyna, relacje oraz miasto (życie miejskie).

• Dzięki technologii 5G możliwe będzie zaangażowanie uczniów w zajęcia poprzez serwowanie im wciągających treści. Prawie co trzeci Polak ocenia przykładowe rozwiązanie z obszaru edukacji zasilane technologią 5G jako to, które niesie za sobą same korzyści bądź ma więcej korzyści niż ryzyk.
• Wdrożenie 5G (przy założeniu, że stworzona zostaje odpowiednia infrastruktura wraz z rozwiązaniami dedykowanymi poszczególnym gałęziom przemysłu) może przełożyć się na wzrost gospodarczy. Niemalże 80% ankietowanych jednoznacznie twierdzi, że 5G będzie miało wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy.

• W kontekście rozrywki technologia 5G może zwiększyć realizm w rzeczywistości wirtualnej (VR) i rzeczywistości rozszerzonej (AR) – a tym samym zintensyfikować interakcje z użytkownikiem oraz zmienić jego rolę w wydarzeniach na żywo. Rozwój urządzeń haptycznych może przybliżyć nas do wirtualnego odczuwania zmysłów. 27% ogółu badanych wskazało, że to przede wszystkim obszar rozrywki będzie podlegał transformacji za sprawą technologii 5G.

• Technologie haptyczne za sprawą 5G w największym stopniu mają szansę przyczynić się do upłynniania granic pomiędzy światem fizycznym a wirtualnym. Jednak, jak wynika z badań przeprowadzonych na potrzeby tego raportu, konsumenci podkreślają obawy związane z zastosowaniem technologii haptycznych w obszarze relacji. Co piąty respondent ocenia je jako korzystne, a co trzeci jako ryzykowne.

• Konsumenci nie są jednoznacznie przekonani co do technologicznej rewolucji w medycynie. Z jednej strony niespełna 30% uważa, że zabiegi zdalne przyniosą więcej korzyści. Z drugiej taki sam odsetek respondentów twierdzi, że to kwestia najbardziej ryzykowna.

• Konsumenci w Polsce nie postrzegają technologii 5G jako narzędzia umożliwiającego polepszenie funkcjonowania miast. Obszar ten w badaniu ilościowym uzyskał 13% – najmniej, jeśli chodzi o ocenę wpływu 5G na obszary życia ludzi.

• Konsumenci w Polsce znają pojęcie 5G (84%). Co ciekawe, przedstawiciele najmłodszej grupy wiekowej na tle pozostałych grup wiekowych częściej wskazywali na niepoprawne opcje lub nie wiedzieli, czym jest 5G (aż 24% ankietowanych). Konsumenci wskazują na duży szum medialny z nim związany. Jednak ze względu na dużą niedojrzałość tej technologii trudno na tym etapie wyobrazić im sobie konkretne wdrożenia czy rozwiązania. Respondenci zostali zapytani o to, w których z przyszłych przykładowych rozwiązań widzą korzyści, a w których ryzyka. Opinie są bardzo podzielone, a wyniki często rozkładają się na równi (podobny odsetek przy różnych odpowiedziach).