Renewed Reality

To, co dziś pewne, to to, że rzeczywistość, do której wrócimy, zdecydowanie nie będzie taka, jaką ją zostawiliśmy ostatniego dnia przed lockdownem. Dlatego właśnie ten raport poświęciliśmy nowej rzeczywistości, której zaczynamy powoli doświadczać. W naszym „Renewed Reality” znajdziecie nie tylko najważniejsze wnioski, wyzwania oraz ich konsekwencje, ale również karty kontekstów. Zostały one podzielone na branże (beauty, food, retail, sport, kultura, zdrowie, turystyka, miasto, finanse).

Jak badaliśmy?

Wyniki przedstawione w raporcie bazują na badaniach ankietowych zrealizowanych w kwietniu 2020 z wykorzystaniem metody CAWI (Computer-Assisted Web Interview) przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna na zlecenie infuture.institute. Zebrano w nich opinie 1062 Polaków w wieku 18+. Próba jest reprezentatywna ze względu na takie cechy socjodemograficzne jak płeć, wiek i wielkość miejscowości zamieszkania. Badanie miało na celu zebranie deklaracji dotyczących zachowań przed, w trakcie i po restrykcjach związanych z ogłoszoną pandemią koronawirusa. Badanie zostało uzupełnione o wywiady pogłębione z przedstawicielami badanych w raporcie branż (m.in. finansowej, turystycznej, gastronomicznej, medycznej) oraz ekspertami z obszaru miast i kultury. 

Jak czytać raport?

Raport składa się z trzech części. Pierwsza to wnioski z badań ilościowych i jakościowych, które prowadziliśmy od połowy marca 2020 roku, część trendowa, w której wskazujemy trendy rosnące i słabnące oraz część poświęcona najważniejszym wyzwaniom #bigchallenges. Część druga to karty kontekstu dotyczące dziewięciu badanych przez nas kategorii (beauty, food, retail, sport, kultura, zdrowie, turystyka, miasto, finanse). Na każdej z kart znajdziecie zestawienie największych wyzwań i potrzeb konsumentów oraz przykłady dobrych praktyk.

Każda karta składa się ze zdefiniowanych wyzwań dla konkretnej kategorii, potrzeb konsumentów/użytkowników/odbiorców/mieszkańców i inspirujących case studies. Część trzecia to Tool Box, czyli zestaw narzędzi do pracy grupowej lub indywidualnej. Zestaw składa się z dwóch ćwiczeń (Visioning, Future Wheel). Można traktować je jako całość lub korzystać z pojedynczych ćwiczeń.

Nie ma powrotu – nowy początek

Dwumiesięczny lockdown wywołany pandemią koronawirusa pokazał nam z jednej strony ogrom szans, jakie niesie za sobą technologia, z drugiej, wyraźnie uwidocznił szereg globalnych problemów, z którymi musimy się dziś pilnie zmierzyć. Pandemia doprowadziła do bezprecedensowych zmian. Nagle przerwany zostaje globalny łańcuch dostaw, uniemożliwiając nieograniczoną produkcję oraz znacząco osłabiając gospodarkę. Właściwie z dnia na dzień mamy do czynienia z początkiem rewolucji w edukacji, sektorze zdrowia i znanych nam systemach pracy. Zadajemy sobie ostatnio więc pytań, niż mamy odpowiedzi, ale jedno jest pewne. Nie wrócimy do rzeczywistości zostawionej za drzwiami w połowie marca 2020 roku. Czeka nas nowy początek. 

Trwałe zmiany

Choć część zmian, wymuszonych jest lub była przez restrykcje związane z pandemią (m.in. wzrost korzystania z rozrywki online, oglądania filmów i programów na platformach internetowych, korzystania z mediów społecznościowych czy cyfrowych platform do kontaktów), pojawiły się także obszary czy rozwiązania, które przekonały do siebie konsumentów i mają szansę zmienić trwale ich przyzwyczajenia. Część wprowadzanych zmian nie wróci już zatem do stanu sprzed wprowadzenia obostrzeń. Szczególnie dotyczy to obszarów, które wcześniej już miały duży potencjał do rozwoju, a obecna sytuacja tylko przyspieszyła tę transformację. Największa grupa konsumentów, która wcześniej nie korzystała z danych rozwiązań, ale po poznaniu ich możliwości deklaruje, że będzie korzystać z nich również po pandemii dotyczy: zdigitalizowanego w dużej mierze obszaru zdrowia – telemedycyny oraz korzystania z e-recept (trend Digitally Nursed Human), pracy zdalnej (trend Remote Work), cyfrowego samodoskonalenia w myśl trendu Giga Knowledge oraz ograniczenia konsumpcjonizmu i deklaracji lepszego zarządzania finansami i budowania oszczędności (trend Conscious Consumerism). 

Najważniejsze wnioski

Lockdown w dużej mierze zmienił przyzwyczajenia zakupowe Polaków. Zamknięcie galerii handlowych, mocno ograniczona możliwość zakupów „przy okazji” czy po prostu, strach przed niepewnym jutrem spowodowały, że Polacy bardziej pragmatycznie podchodzą do zakupów i wydatków.

• W porównaniu z czasem przed pandemią, o 10 p.p. wzrósł wskaźnik Polaków, którzy deklarują, że w czasie pandemii w bardzo dużym stopniu ograniczają wydatki tylko do najważniejszych produktów i usług. Przed pandemią było to 6% Polaków, w trakcie pandemii już 16%. Po pandemii deklaracje te dotyczą już 9% respondentów.
• Rośnie i będzie rosnąć chęć Polaków do regularnego oszczędzania. Przed pandemią w dużym i bardzo dużym stopniu oszczędzanie min. 10% zarobków deklarowało 33% Polaków, w trakcie pandemii 38%. Po pandemii odsetek ten spada o 2 p.p., ale wciąż jest wyższy, niż deklaracje Polaków sprzed lockdownu. 
• Izolacja społeczna i brak wielu aktywności realizowanych poza domem spowodowała także, że Polacy w coraz większym stopniu uświadamiają sobie, jaką ilością rzeczy się otaczają. O 4 p.p. rośnie wskaźnik osób, które zadeklarowały, że będą używać przedmiotów, które mają w swoim najbliższym otoczeniu, bez konieczności kupowania nowych. Przed pandemią wskaźnik ten wynosił 8%, w trakcie pandemii 12%, po pandemii 11%. 

Home (sweet) home

Dla jednych częstsze przebywanie w domu to szansa na odnowienie relacji z bliskimi i reset, próba złapania oddechu, dla innych walka z lękami i chroniczną samotnością, dla jeszcze innych beznadziejna sytuacja przymusowego zamknięcia z oprawcą. Faktem jest, że pandemia dość znacząco zredefiniowała pojęcie domu. Z miejsca, które ma sprzyjać odpoczynkowi czy budowaniu relacji opartych na bezpieczeństwie i zaufaniu stał się mikroświatem zamkniętym w kilkunastu metrach kwadratowych. Domy stały się biurami, placami zabaw, salami wykładowymi i siłowniami. 

• Przez pandemią 30% Polaków deklarowało, że bardzo często gotuje w domu. Odsetek ten wzrósł o 10 p.p. w czasie pandemii, ale po jej zakończeniu respondenci planują ograniczyć tę czynność do stanu sprzed koronawirusa (30%). 
• Rośnie za to chęć Polaków do samodzielnego uprawiania warzyw i owoców. Przed pandemią takie działania w dużym lub bardzo dużym stopniu deklarowało ponad 25% Polaków, po pandemii ten odsetek wzrasta do 30%. 
• Planujemy być też bardziej aktywni fizycznie (wykorzystując przy tym potencjał technologii i internet). Przed pandemią w dużym i bardzo dużym stopniu tego typu aktywność deklarowało 16% Polaków, po pandemii już 21%. 
• Badania pokazują także, że nie przekonuje nas model pracy zdalnej. W bardzo dużym stopniu utrzymanie home office deklaruje tylko 4% respondentów. 
• 7% respondentów uważa, że strach przed zarażeniem wirusem sprawi, że po zniesieniu restrykcji nadal pozostaną w izolacji.

Online>offline

Pandemia spowodowała, że w przeciągu kilku dni musieliśmy przenieść i odnaleźć się w życiu online. Zmiana ta dotyczy właściwie każdego obszaru naszego życia. Nauki, pracy, kultury, rozrywki, aktywności fizycznej, spotkań z bliskimi czy rozwoju duchowego. Dla wielu była to pierwsza okazja do sprawdzenia i testowania potencjału technologii. Skala tej zmiany spowodowała, że przez biznesem i organizacjami stoi szereg nowych wyzwań. Można bowiem powiedzieć, że doświadczamy społecznej rewolucji cyfrowej. 

• Ponaddwukrotnie wzrósł odsetek Polaków deklarujących korzystanie w czasie pandemii z teleporad lub e-recept. Po zakończeniu lockdownu deklarację korzystania w dużym lub bardzo dużym stopniu z tego rodzaju usług podaje 18% Polaków.  
• W porównaniu do czasu sprzed pandemii, o 9 p.p. więcej Polaków w dużym i bardzo dużym stopniu w trakcie jej trwania korzystało z samoedukacji online (podcasty, webinary, szkolenia i konferencje online). 
• 27% Polaków deklarowało, że w dużym i bardzo dużym stopniu utrzymuje relacje z bliskimi przez aplikacje. Tęsknimy za relacjami w świecie fizycznym- po pandemii deklaracje kontaktów online z bliskimi spadają o 6 p.p (do 21%). 
• Prawie dwukrotnie wzrósł wskaźnik korzystania z social mediów podczas lockdownu. Przed pandemią w bardzo dużym stopniu korzystało z nich 12% Polaków, podczas pandemii- 22%. Według deklaracji respondentów, po pandemii odsetek osób w bardzo dużym stopniu korzystających z mediów społecznościowych ma wrócić do stanu sprzed lockdownu i utrzymać się na poziomie 12%.

Największe tęsknoty

Lockdown spowodowany pandemią koronawirusa właściwie z dnia na dzień ograniczył nasze funkcjonowanie do czynności, które możemy wykonywać w swoich domach. Nagle musieliśmy zmienić swoje plany dnia, rytuały i przyzwyczajenia. Nasze tęsknoty za światem, który zostawiliśmy przed izolacją społeczną różniły się w zależności od tego, gdzie, z kim i jak mieszkamy. W badaniu ilościowym przeprowadzonym w kwietniu 2020 roku zapytaliśmy Polaków o to, co zrobią w pierwszej kolejności po zniesieniu zakazów związanych z lockdownem. Poniżej przedstawiamy główne wnioski dotyczące naszych największych tęsknot. 

• Zdecydowanie największej grupie brakuje możliwości skorzystania z usług fryzjerskich i tych związanych z pielęgnacją. Ponad 30% respondentów zadeklarowało, że wizyta u fryzjera czy kosmetyczki będzie ich pierwszym krokiem po lockdownie. 
• Brakuje nam także wyjść do kina, teatru czy koncertów na żywo. Prawie 1/4 Polaków deklaruje, że jak tylko będzie taka możliwość weźmie udział w wydarzeniach kulturalnych. Brakuje nam też kontaktu ze znajomymi czy bliskimi. 24% deklaruje, że gdy tylko będzie to możliwe, zorganizuje spotkania lub pójdzie na imprezę czy przyjęcie.
• Lockdown pokrzyżował wszystkie plany związane z wyjazdami (zarówno prywatnymi, jak służbowymi). 21% deklaruje, że po zniesieniu ograniczeń pojedzie na wycieczkę na terenie Polski. Ten wynik nie dziwi. Po prawie dwóch miesiącach spędzonych w domach brakuje nam innego otoczenia i czegoś, co oderwie nas od nużącej rutyny dnia codziennego. To ważny wniosek dla branży turystycznej. Tegoroczne wakacje Polacy raczej będą spędzać lokalnie, niż poza granicami.